Geschiedenis Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest betreffende de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep van 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 de Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee de antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werden onderverdeeld in acht departementen betreffende zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement aangaande Texel
dit departement met de Amstel
dit departement aangaande een Delf
Ernaast lagen ook dit departement betreffende de Schelde en Maas en het departement betreffende de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed de andere opstelling ook niet en na de instelling in 1801 met het Bataafs Gemenebest werden het departement Holland ingesteld overeenkomstig de antieke gewestelijke grenzen betreffende Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest vernieuwen via het Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werd dit departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Na in 1811 het Koninkrijk Holland voor het Franse Keizerrijk werden gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden over de Maas.
Na de Fransen eind 1813 uit Holland gevlucht waren, was de opstelling aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende de Grondwet betreffende 29 maart 1814 werden de departementen vernieuwen via provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden met de Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Van Maanen werden in de grondwetcommissie nog een titel Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen van achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch dit werden door een rest over de commissie verworpen.[2]
Een andere provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug met Friesland naar Holland, doch ons deel aangaande Hollands Brabant was bij Noord-Brabant en in 1815 werd verder het laatste Hollands Brabant, nederland van Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werd in 1820 de grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde een dominantie te verminderen werd Holland voor een grondwetsherziening van 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate voor Amsterdam, dat in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zich voorbij zag kunnen ten gunste van Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie betreffende Amsterdam en drong men met op het herstel betreffende een verdeling bijvoorbeeld deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Hier werd desalniettemin ook niet met tegemoetgekomen. Nadat een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden die bij Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel over de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling bij een provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit van Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was daar enig tijd sprake van een samenvoeging met een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden duidelijk dat die uitstippelen aangaande de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende dit Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel betreffende Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In het zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door geneesmiddel van een Houtribdijk en Hollandse Brug met de provincie Flevoland en in het noorden door geneesmiddel met de Afsluitdijk aan de provincie Friesland.
De provincie mag worden onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en voorheen dit IJ) ingeval grens werkt.
Ten zuiden met het Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden over Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer met een luchthaven Schiphol en daarnaast het Gooi, alsook ons dichtbevolkt gebied, doch betreffende ons landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet geheel vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en overige, kleinere, delen en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij een stad Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in het deel over een provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en geheel in dit noorden een Kop over Noord-Holland met het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust aangaande de provincie wordt grotendeels door duinen beschermd. Hier liggen beroemde badplaatsen ingeval Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond met Zee en Bergen. Daar waar de duinen door de Noordzee waren verzwolgen, werd de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De regio tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden van het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel van Kennemerland vormt de IJmond, betreffende een Hoogovens en verschillende industrie: het kan zijn dit westelijk gebied met dit Noordzeekanaal, betreffende wanneer middelpunt een haven en sluizen met IJmuiden. Ten noorden met Kennemerland ligt een antieke anders marktplaats Schagen en op de noordpunt aangaande het schiereiland de marinehaven Den Helder, tevens veerhaven voor Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit een zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende een daarin, alang vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verscheidene dialecten gesproken. Landelijk Politiek Noord-Holland geniet dit Amsterdams een meeste bekendheid, dat behalve in Amsterdam ook in steden wanneer Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat is te horen, omdat op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. Een meest typische dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke manier meer het lokale dialect aangaande de standaardtaal afwijkt; met name dit Tessels en het Wierings hebben ons enorm persoonlijk karakter.
Net ingeval in andere dialectgebieden is in Noord-Holland sprake over ons teruggang met een dialecten. Toch bestaan enkele dialecten nog opvallend vitaal. Met name het Volendams is ter plaatse alsnog heel algemeen gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld Politiek Noord-Holland dit Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Het IJ kan zijn vanouds ons barrière en dat blijkt ook uit een dialecten. De dialecten ten noorden van dit IJ bestaan een meest afwijkende.
Tussen dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden aangaande het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op een dialecten aangaande Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls mits Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met zowel Noord- zodra Zuid-Hollandse kenmerken. Een Provincie Noord-Holland Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in de Utrechtse band.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten van vanouds geïsoleerde gemeenschappen wanneer Volendam, Egmond ofwel een Waddeneilanden beschikken over een enorm persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en zijn op sommige punten enorm conservatief gebleven, waar ze zichzelf op verschillende punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor bijzonder scherp betreffende de omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
Een ordening aangaande een dialecten boven het IJ is problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls kan zijn op de verwantschap betreffende dit Fries gewezen: met name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat akelig met dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen beschikken over en bezit het nimmer volkomen mogen vernieuwen, zodat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Ofschoon deze theorie heel wat aanhang heeft, is ze via andere taalkundigen over een hand gewezen en zullen een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, gesticht op 1 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland wanneer enige aandeelhouder. Een organisatie zorgt in opdracht van een besturen van een recreatieschappen voor een ontwikkeling, aanleg, dit beheer en onderhoud met zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn 2 grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen aangaande Texel (een hele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook van Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook zijn daar in Noord-Holland een tiental overige door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (over Wijk aan Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland nog ettelijke overige vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland vanwege dit hoofdartikel over lees dit artikel het onderwerp.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn vanaf de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort